3 Kasım akşamı itibariyle tarihi Hasankeyf çarşısı zorla boşaltıldı. 4 Kasım’da da yıkım başladı.
Kelimeler tercüman olamıyor, 50 yıllık ömrü olacak bir baraj için bu yaşatılanlara, hissedilenlere. İşte o an bir esnaf eşyalarını, “Kalpleri soğuklar gelip ısınsın artık” diyerek yakıyor. Acı!
Ama buna rağmen demeye devam: Hasankeyf İçin Geç Değil!
Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de sanatçılar Barış Seyitvan ve Mehmet Ali Boran Hasankeyf üzerine geçen hafta bir sergi açtılar. “Temizlik operasyonu” adlı videoda, anıları yıkan iş makinelerin bıraktığı toz temizleniyor.
Baraj suları nedeniyle tarihi Hasankeyf’ten göç etmek zorunda kalan Hazera Olçay, “Anılarım evimin bahçesinde kaldı. Zorla bizi buradan yolluyorlar” dedi.
Ilısu Barajı nedeniyle sular altında bırakılmak istenilen 12 bin yıllık tarihe sahip antik kent Hasankeyf’te yıkım da göç de sürüyor. Bugüne kadar en az 100 aile antik kente 3 kilometre uzaklıkta altyapısı bitirilmemiş yeni yerleşime taşınırken, 8 Ekim tarihinde antik kent için belirlenen boşaltma çalışmalarının da yeni yolun tamamlamaması nedeniyle Kasım ayına erteleneceği belirtildi.
Daha önce yaptıkları açıklamalarla, Ilısu Barajı ve HES Projesi’nden sorumlu Devlet Su İşleri (DSİ) ve Batman Valiliği 8 Ekim 2019’de “Hasankeyf’i halka ve kamuoyuna kapatıp çembere almak” istiyorlar. Bu adımla sosyal, kültürel ve ekolojik açıdan büyük bir facia olan Ilısu Projesi ile, evrensel değerde kültürel ve doğal miras alanı olan Hasankeyf merkezinin su altında kalmasına hazırlanmak isteniliyor.
Hasankeyf Koordinasyonu, Hasankeyf ve Dicle Vadisi için herkese bir çağrı yaptı. Çok dilli olarak yapılan çağrıda, “Hasankeyf ve Dicle’nin çığlığına ses katacak, güç verecek herkese Hasankeyf ve Dicle Vadisi adına, doğa adına, çevre adına teşekkürlerimizi şimdiden iletmek isteriz. Dicle Vadisi’ni ve en az 12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf kentini kurtarabiliriz. Bizler herkesi Dicle Vadisi’nde yükselen çığlığa gecikmeden bugün ses olmaya davet ediyoruz. denildi.
Bugün saat 14’de (Türkiye saati 15) Fransız Armanç Kerborani İyi Dilekler Grubu’nun üyeleri kendilerini Paris’te UNESCO merkezinin önünde kendilerini girişe zincirlediler. Sanatçılar UNESCO’nun bir an önce tehdit altındaki Hasankeyf için harekete geçmesini talep ediyor! Canlı videoyu burdan izleyin: https://t.co/ldcLafmZvB
Daha fazla resim ve video için aşağı inin.
Grubun sanat sanat performansı ile ilgili hazırladığı açıklamanın tam metni şudur:
1988’de başlayan, 12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf ile milyonlarca canlının yuvası olan Dicle Vadisi’nin mücadelesi bu değerleri bugüne taşıdı. Hep birlikte yarına da taşıyabiliriz. Hasankeyf Koordinasyonu olarak, tarihin ve doğanın çığlığına ses olmak için 28 Eylül günü İstanbul Kadıköy’de bulunan Yoğurtçu Park’ında yan yana geliyoruz.
Elimize Ilısu Barajı gölünden 23 Eylül’e ait yeni resim ve 22 Eylül’e ait uydu görüntüleri geçti. Ağaşıda hepsini yapıştırdık. Görüldüğü üzere baraj gölü her gün biraz daha büyüyor ve köyleri, tarım arazilerini ve tarihi alanları yutuyor. Bu yıkımı durdurmak için henüz geç değil ve mücadele devam ediyor!
Akademisyen Yusuf Baluken, Eyyubiler döneminde yazılan Hasankeyf Tarihi el yazmalarını Viyana Kraliyet Kütüphanesi’nde bularak kitaplaştırdı.Kitap Hasankeyf’in bir dönemine ışık tutuyor
Hasankeyf’in şu anda UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girebilmesi için, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından UNESCO’ya resmi bir başvuru yapılması gerekiyor. Örnek dilekçeyi indirerek, CİMER ya da posta, e-posta, fax kanalı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvuru yapabilirsiniz.
Temmuz’da su tutulmaya başlanan ve 50 yıl ömrü olacağı ön görülen yıkım projesi olan Ilısu Barajı’nın suları altında bırakılmak istenilen Hasankeyf ile Dicle Vadisi için duyarlı onlarca sanatçı ve yüzlerce insan, “#HasankeyfİçinBirŞey” yap/çiz/söyle kampanyasına katıldı. Kampanya Hasankeyf Koordinasyonu’nun çağrısıyla 14 Eylül günü saat 20.00’da “#HasankeyfİçinBirŞey” etiketiyle sosyal medyadan kampanya başladı.
Bir kez daha “Hasankeyf İçin Geç Değil!” diyerek yaşam ve dayanışmayı seven insanlar ve sivil toplum örgütleri ile Türkiye ve küresel düzeyde 14 Eylül 2019 günü “Hasankeyf İçin Bir Şey-Yap/Çiz/Söyle Eylem Günü”nü düzenlendi. Eylem gününe çok sayıda sanatçılar dahil insanlar çok sayıda il ve ülkeden katılım gösterdiler. Bunun için bir şeyler söylediler, şiir okudular, enstrüman çaldılar, resim çizdiler, spor yaptılar, meydanlara çıktıla vs.
Aşağıda bazı eylem ve etkinliklerden seçtiğimiz görseller var:
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca başkanlığındaki parti heyeti, Temmuz ayı ortasında su tutulmaya başlanan ve 50 yıl ömrü olacağı ön görülen Ilısu Barajı’nın suları altında bırakılmak istenilen Hasankeyf’te incelemede bulundu. Bir çok milletvekili ve PM üyesinin yer aldığı heyet, 12 bin yıllık tarihe sahip antik ilçe de yaptıkları açıklamada, ”Kültür Bakanlığı’nın UNESCO’ya başvurması için toplumsal bir talebi hep birlikte dile getirelim. Tarihin, Hasankeyf’in siyasi partisi yoktur. Hasankeyf, bütün Türkiye’nin ve dünyanındır. Hasankeyf’e sahip çıkmak dünya tarihine sahip çıkmaktır. Gelin Hasankeyf’i hep birlikte kurtaralım” çağrısında bulundu.
7.9.19 tarihli uydu görüntüleri Ilısu Barajı su tutmaya devam ettiğini gösteriyor. Endemik birçok tür ve soyu tükenme riski altındaki birçok canlı yok oluyor. Baraj göleti bu hızla büyümeye devam ederse Hasankeyf ve tüm Dicle Vadisi kısa bir sürede sular altında kalacak…
Elbette mücadelemiz yıkım, sömürü ve tahakküm projesi olan Ilisu’ya devam ediyor. Umudumuzu koruyoruz. Herkesi 14 Eylül 2019’da “Hasankeyf İçin Bir Şey -Yap/Çiz/Söyle Eylem Günü”ne katılmaya çağırıyoruz!
Dicle nehri üzerinde planlanan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesi’nin etüt çalışmalarının 1954 yılında, “toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda” başlamasıyla Dicle Vadisi’nde barajların yapılacağına ve barajlardan birinin Hasankeyf’i sular altında bırakacağına dair haberler yayıldı. 1971 yılında Ilısu Projesi’nin ön hazırlık çalışmaları bitirildi. İlerleyen yıllarda kesin projesi bitirilince 1982 yılında GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) çerçevesinde Ilısu Projesi’nin hükümetçe gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. Ancak daha çok, GAP çerçevesinde Fırat üzerindeki baraj projelerinde ilerleme sağlandıktan sonra, dönemin hükümetince1997 yılı yatırım programına almasıyla Ilısu Projesi gündeme girdi. O yıldan beri neredeyse aralıksız olarak hem yerelde hem de Türkiye’nin batısında ve Türkiye dışında Ilısu Projesi’ne tepki ve protestolar devam etmektedir.
